#54 Wpis gościnny - Metody uczenia się języków obcych (autor: Patryk, żywienie zbiorowe-gastronomia)

 Dziś zapraszam Was do przeczytania ciekawego wpisu autorstwa Patryka z bloga Żywienie zbiorowe - gastronomia. Patryk zgodził się napisać artykuł, na temat nauki języków obcych, a więc jest to poniekąd kontynuacja mojego ostatniego postu pt. "Jak nauczyłam się niderlandzkiego" . Autor zawarł tutaj szereg bardzo ważnych informacji, które pomogą Ci wydobyć własny potencjał oraz przełamać blokady typu "ja nie mam talentu do języków".  ENJOY! ♥

Jedną z ważnych umiejętności, jaką możemy nabyć w swoim życiu, jest umiejętność komunikowania się z innymi osobami w swoim ojczystym języku, jak i w języku obcym. Komunikacja może nie tylko odbywać się w formie ustnej, ale także w formie pisemnej, wymieniając się z innymi ludźmi korespondencjami. Mamy taką możliwość, aby komunikować się z innymi ludźmi, którzy mówią w języku obcym. Dzięki znajomości języków mamy możliwość podróżowania do innych krajów, gdzie możemy komunikować się z ludźmi w języku, którego się uczyliśmy. Znajomość języków obcych jest przydatna w wielu branżach, a także mamy również duże możliwości z tym związane, jak np. oglądanie filmów, seriali, czytanie książek, przeglądanie stron itd. w języku obcym. Znajomość języków obcych pozwala nam również w zawieraniu znajomości oraz możliwość emigracji m.in. celu zarobkowym, gdzie również będziemy potrzebować znajomość języka obcego, którego używa się w kraju, w którym będziemy emigrować. Nauka języków obcych warto zacząć już od dzieciństwa, choć w każdym wieku jest możliwość nauczenia się języka obcego. Możemy uczyć się języka obcego w szkole, w szkole językowej, możemy sami uczyć się języka obcego lub uczyć się języka obcego, korzystając z prywatnych lekcji udzielonych przez nauczycieli. Warto jednak wiedzieć, jak uczyć się języka obcego, aby nauczyć się, gdyż standardowe metody uczenia się „zakuj i zapamiętaj” nie działają dobrze, jak inne metody, które bardziej pozwolą nam uczyć się języków obcych. W niniejszym artykule przedstawię kilka wybranych metod uczenia się języków obcych, które sam używałem osobiście, choć warto zaznaczyć, że każde nie ma jednej i dobrej metody uczenia się języków obcych. Każde są dobre, jeśli w naszym przypadku działają i są dla nas skuteczne. Z racji z tego, że interesuję się pozazawodowo psychologią, dlatego też napiszę co nieco o tym, jak podchodzić do nauki czegokolwiek, a w szczególności języków obcych z psychologicznego punku widzenia. Warto wiedzieć o tym, iż w psychologii mamy też dziedzinę, jak psycholingwistyka, która zajmuje się aspektami związanymi z przyswajaniem języka i posługiwaniem się nim. Mam nadzieję, że kilka moich rad i metod uczenia się języków obcych pomoże Wam w nauce języków obcych. 

Mit związany z talentami do nauki języków obcych.

Jednym z częstych mitów, jakie możemy usłyszeć, to talent do języków obcych. To fakt, że niektórym ludziom lepiej idzie nauka z językami obcymi, ale to nie oznacza, że nie jesteśmy w stanie nauczyć się języków obcych. Należy jednak pamiętać o tym, że każdy z nas jest indywidualną jednostką, dlatego też to naturalne jest, że efekty naszej nauki u każdej osoby będą różne, tzn. jeden szybko przyswaja wiedzę, a druga osoba potrzebuje więcej do tego czasu, dlatego też porównywanie się do innych osób jest szkodliwe, co może również wpływać na naszą samoocenę, jak i na naszą motywację do uczenia się języków obcych. W procesie uczenia się nie tylko bierze się pod uwagę motywację przede wszystkim motywację wewnętrzną, cele uczenia się (jaki jest cel uczenia się języka, którego chcesz uczysz się), jakie metody stosujemy podczas nauki języków obcych, a także należy pamiętać o tym, że każdy z nas jest inny. Dla ciekawostki jedynie dodam, iż amerykański psycholog Howard Gardner jest autorem teorii inteligencji wielorakiej (po ang. Multiple Intelligences), który wyróżnił aż 8 typów inteligencji, a jedną z nich jest inteligencja językowa, czyli umiejętności językowe – umiejętność pisania, mówienia i czytania

Na czym polega uczenie się? 

Uczenie się polega przede wszystkim na przyswajaniu różnej wiedzy (informacji), które pozwolą nam wykorzystać wiedzę w praktyce. W przypadku języków obcych celem nauki języków obcych jest komunikacja z innymi ludźmi w języku, którego się nauczyliśmy. Nie tylko bierzemy pod uwagę mówienie, ale także pisanie, słuchanie i rozumienie komunikatów wypowiadanych w języku obcym. Czytanie także jest bardzo ważną umiejętnością językową. Zadaniem naszej pamięci jest przechowywanie informacji (wiedzy), które zdobyliśmy w trakcie uczenia się. Warto wiedzieć, jakie obszary mózgu odpowiadają za proces uczenia się. Jak zostało opisane w książce pt. „Mózg rządzi. Twój niezastąpiony narząd” autorstwa K. Nordengen, iż „Za uczenie się nie odpowiada wyłącznie jeden obszar w mózgu. Jest ich wiele. Na przykład kora przedczołowa wspiera naszą naukę przez system nagród i kar. To samo dotyczy podwzgórza – naszego centrum hormonalnego. Kiedy się uczymy, te obszary kory mózgu, które odpowiadają za ruch, są wyraźnie pobudzone i ulegają zmianie w odpowiedzi na wyzwania, które sobie stawiamy.” [1]

Podejście do nauki, czyli co wpływa na osiągnięcia w nauce

Zanim przejdę do omówienia metod uczenia się, chciałbym omówić kilka ważnych aspektów związanych z nauką m.in. języków obcych, gdyż ten artykuł głównie dotyczy nauki języków obcych, Przede wszystkim wcześniej wspomniana przeze mnie motywacja, a w szczególności motywacja wewnętrzna jest bardzo ważna w naszym przypadku, bo od niej zależy od tego, jakie są efekty i osiągnięcia nauki. Jeśli nie mamy motywacji do uczenia się, szybko rezygnujemy z uczenia się czegokolwiek. Cel naszej nauki, czyli jakie są cele naszej nauki języków obcych. Warto zadać sobie pytanie: „Dlaczego chciałbym nauczyć się tego języka? Jakie są korzyści nasze z nauki języka obcego?”. Warto na kartce napisać sobie, dlaczego chcesz nauczyć się tego języka. Być może podoba Ci się ten język i chciałbyś/chciałabyś pojechać do kraju, gdzie używa się akurat tego języka. Być może potrzebny jest Ci ten język w pracy. Być może lubisz potrawy np. z kuchni niemieckiej i chciałabyś/chciałbyś wypróbować przepisy kulinarne z niemieckojęzycznych stron kulinarnych. Także nasza postawa do nauki jest ważna. Jednym ze zniekształceń poznawczych (zniekształcenie poznawcze w ujęciu psychologicznym nazywamy myśleniem w sposób irracjonalny, które zawierają błędy myślowe (błędy logiczne)), jakie wyróżnia się w psychologii, jest przesadna zasadniczość, gdzie myśl jest w kategorii „muszę” lub „powinienem/powinnam” (przykład: „Muszę nauczyć się języka hiszpańskiego”). Nic nie musisz. Możesz chcieć nauczyć się języka, dlatego zmień styl myślenia z „muszę” na „chcę”. Kolejnym zniekształceniem poznawczym jest myślenie w kategorii „wszystko albo nic”. Uczyłeś/aś się języka i umiesz już coś, np. znasz sporo słownictwa, umiesz mówić po angielsku w prostych strukturach gramatycznych, a i tak stwierdzasz, że jesteś do niczego, bo masz problem ze zrozumieniem i uważasz, że nie osiągnąłeś/osiągnęłaś niczego w nauce języka angielskiego”. Taki styl myślenia także powoduje, że wiele osób podchodzi do nauki w kategorii wszystko albo nic, a na dodatek krytycznie siebie ocenia (samokrytyka też jest zaliczana do zniekształceń poznawczych). Ta myśl nie jest faktem obiektywnym, gdyż dużo już osiągnąłeś/osiągnęłaś w nauce języków obcych, jeśli mówisz już w prostych zdaniach po angielsku, znasz sporo słownictwa lub umiesz pisać i doceń to. To, że masz problem np. ze zrozumieniem ze słuchu, to nie można traktować tego jako nieosiągnięcie niczego w nauce. Zamień myśl na "osiągnęłam już dużo na ten moment w nauce języka i chcę osiągnąć kolejny krok …. (np. w komunikacji w języku obcym)”. Perfekcjonizm i krytycznie podchodzenie do popełniania błędów także destruktywnie wpływa na proces uczenia się. Warto wiedzieć o tym, że popełnianie błędów jest czymś zupełnie naturalnym i ważnym elementem w procesie uczenia się. Nie da się nauczyć czegoś bez popełniania błędów. Na nich uczymy się. Odrzuć perfekcjonizm, pozwól popełniać błędy także, chociażby w wymowie. Im dłużej praktykujemy, tym z czasem będziemy widzieć znaczące efekty w naszej nauce. Warto także dodać, iż powinniśmy uczyć się własnym tempem i doceniać swoje każde osiągnięcia. Narzucanie sobie presji także źle wpływa na naukę języków obcych. Warto o tym pamiętać. 

Jak się uczyć, aby się nauczyć? O metodach uczenia się języków obcych

Wiele metod, które tutaj przedstawię, to metody, które ja stosuję oraz są często polecane przez osoby, które zajmują się nauczaniem języków obcych. Zanim do tych metod przejdę, warto zaznaczyć, iż aby nauka była efektywna, warto poświęcić krótki czas na naukę np. 20-30 minut i robić regularne powtórki. Nie narzucaj sobie limitów czasu na naukę. Ucz się tyle, na ile masz czas, chęć i możliwości. Efekty będą lepsze niż siedzenie codziennie godzinami przed książkami. Moją metodą uczenia się języka obcego, to codzienny kontakt z językiem obcym oraz uczenie się metodą „na błędach.

1. Słownictwo i wymowa – nie ucz się słownictwa w stylu dog – pies, cat – kot, work – pracować, schlafen - spać. Jak wiecie, iż jedno słowo w języku angielskim (podobnie jak i w wielu innych językach) ma wiele znaczeń, dlatego też ucz się kreatywnie słownictwa w kontekście np. zdanie ze słowem „cat” I like cats. Uczenie się słownictwa bez kontekstu nie jest odpowiednie. W zeszycie zapisz sobie słowo, znaczenie i wymowę oraz kilka zdań z tym słowem w wielu znaczeniach. Jeśli są to czasowniki, to także zapisz sobie, jakie one są w czasie przeszłym. Ucz się stopniowo, małymi partiami. Nawet jeśli nauczysz się 30 słówek w ciągu pół roku, to też będzie duży sukces. Wiele słowników do języka obcego np. diki, Cambridge Dictionary mają możliwość odsłuchiwania wymowy słówek. Na kanale YouTube także można znaleźć obcojęzyczne kanały, gdzie uczą wymowy słówek

2. Słuchanie i oglądanie filmów oraz seriali, czyli codzienny kontakt z językami obcymi – słuchaj codziennie tyle, na ile masz ochotę i możliwości, piosenek, podcastów, a także oglądanie telewizji, filmów, seriali w języku, którego się uczymy. Na YouTube jest wiele fajnych kanałów, na których możemy oglądać w języku, którego uczymy się. Także znajdziemy np. anglojęzyczne lub niemieckojęzyczne kanały do nauki języka obcego. Polecam zagraniczne kanały do nauki języków obcych jak np. Learn English with EnglishClass101, Learn German with GermanPod101, Polnisch mit AKI, English For You, a także polskie kanały do nauki języków obcych jak np. AKI Arkadiusz Gerlic, Arlena Witt Po Cudzemu, Aleksandra Bacańska, Violetta Pugh. Filmy i seriale możesz oglądać na początek z napisami potem bez napisów. 

3. Gramatyka – jeśli chcesz się nauczyć gramatyki, odrzuć uczenia się na pamięć reguł i każdego czasu uczenia się oddzielnie. Zrób sobie tabelkę i podziel na trzy części, czyli rodzaju czasu, struktura i przykład zdania z użyciem tego czasu. Poniżej wypisz sobie czasy, których chcesz się nauczyć, oznacz strukturę i przykład zdań z użycie tego czasu. Poniżej zaprezentowałem przykładową tabelkę, którą możemy wykorzystać do nauki gramatyki języka obcego np. j. angielskiego. Tenses | Structure | Example Simple Present Tense Present Continuous Tense Present Perfect Tense Pisz dużo wyrażeń, zdań w różnych czasach, a także mów do siebie na głos. W internecie znajdziesz wiele interesujących stron internetowej poświęconych nauce gramatyki. Także jest wiele fajnych książek do nauki gramatyki. 

4. Mówienie – codziennie mów do siebie w języku obcym, którego się uczyć. Mów tak, jak potrafisz i umiesz. Idziesz do pracy, powiedz to np. po niemiecku. Jeśli popełnisz błąd, to nic. Nie krytykuj się za to. Im długo będziesz ćwiczyć mówienie w języku obcym, tym zobaczysz z czasem duże efekty, jakie osiągnąłeś/aś. Mów nawet prostymi zdaniami. Nie ma znaczenia. Przerzuć się potem do rozmawiania z kimś po angielsku, kto zna ten język. Poproś, aby takie wspólne spotkanie odbyło się po angielsku w ramach konwersacji. Raz w miesiącu nagraj siebie, jak mówisz po angielsku, aby zaobserwować obiektywnie swoje efekty nauki. Nie unikaj możliwości rozmawiania z obcokrajowcami. Nie zrozumiesz, źle powiesz – to nic. Nic się nie stanie. To naturalne, że w komunikacji zawsze będą występować problemy ze zrozumieniem, nie zależnie od tego, w jakim języku komunikujemy się. Pamiętaj, że nie trzeba znać milion skomplikowanych słów, bo i tak nikt nie jest w stanie wszystkiego znać. Strach i lęk przed mówieniem w języku obcym jest zupełnie naturalny. Należy go przełamać. Ten lęk i strach wynika przed tym, że pomyślimy, że ktoś się wyśmieje z nas, że tak mówimy w języku angielskim. To przez nas styl myślenia, który jest irracjonalny oraz został kulturowo narzucany poprzez perfekcjonizm (strach przed popełnianiem błędów), który wpływa znacząco na naukę języka, który utrudnia wielu osobom, o czym już wcześniej wspomniałem. Osoby, które mówią nie poprawnie w języku obcym, także musieli włożyć dużo wysiłku w naukę, aby coś osiągnąć, aby mówić w języku obcym. To jest coś wspaniałego i warto to docenić i uszanować

5. Czytanie – tutaj mamy duże możliwości. Na rynku są książki z wydawnictwa Edgard. Są to książki napisane w różnych językach obcych, a obok są wyjaśnione niektóre znaczenia słów z tekstu. To bardzo fajne szczególności dla osób początkujących, gdyż te książki, o którym jest tutaj mowa, są na różnym poziomie językowym. Także polecam czytać różne artykuły napisane w języku obcym, dostosowując od swojego poziomu znajomości języka obcego. Także książki napisane w języku obcym są fantastyczne dla osób średniozaawansowanych. Także odwiedzaj blogi, które są pisane w języku obcym, którego się uczysz. 

6. Pisanie – prowadź bloga lub własny dziennik (pamiętnik) w języku obcym, którego się uczysz. Pisz to, co lubisz i o czym chcesz. Pisz komentarze pod postami na fanpage'u strony obcojęzycznej lub na YouTube. Pisz komentarze pod postami blogów pisanych w języku obcym, którego znasz. Twórz listę zakupów w języku obcym. Lubisz tworzyć planery (bullet journal), zrób go i prowadź go w języku obcym, którego znasz.

7. Kontakt codzienny z językiem obcym – rób cokolwiek, aby mieć kontakt z językiem obcym. Nawet przez 15 minut. Słuchaj piosenek i śpiewaj, oglądaj filmy, seriale, TV, czytaj, pisz, mów do siebie. Twórz mapę myśli i twórz kreatywne notatki do języka obcego. Nagrywaj siebie, popełniaj błędy i na nich ucz się. Twórz fiszki i ucz się w ten sposób słówek na postawie kontekstu, czyli budowania zdań w różnych czasach. Ucz się gramatyki w kreatywny sposób, tworząc tabelki, a nie uczenia się reguł. Lubisz gry komputerowe, kup w wersji językowej np. angielskiej. Ustaw sobie na telefonie i na komputerze język, który znasz. Ucz się regularnie, ale nie narzucaj sobie konkretnego czasu. Nawet 15 minut nauki to jest coś. Idziesz do pracy, słuchaj w tym czasie podcastów. Czekasz na poczekalni do lekarza, czytaj książkę napisaną w języku obcym. Nie narzucaj sobie zbyt dużo i nie nakładaj na siebie presji. Rób to pomału, stopniowo i ucz się w takim tempie, jaki Ci odpowiada. Pojedź do kraju i szukaj tylko do okazji, aby rozmawiać z obcokrajowcami. Nie zwracaj uwagi na gramatykę i poprawność. Mów. I tak Cię rozumieją, jeśli nie powiesz gramatycznie. Mózg nie lubi nudy, więc ucz się w kreatywny i ciekawy sposób. To lepsze niż nauka w formie „zakuj i zapamiętaj”, stosując nieefektowne i standardowe szkolne metody uczenia się. Każde małe osiągnięcia nagradzaj. Zapisz sobie w dzienniku, co już osiągnąłeś/aś w nauce języka obcego. 

Nie trać zapału i chęci do nauki. Nie musisz wyjeżdżać do kraju obcojęzycznego, by nauczyć się języka. Ten efekt uzyskasz w swoim kraju, w którym żyjesz. Nie nakładaj na siebie presji, nie oceniaj się negatywnie i nie porównuj się do innych. Odrzuć perfekcjonizm, który utrudnia naukę. Stosuje różne ciekawe metody uczenia się, które już wcześniej napisałem. Nie podchodź do nauki w stylu „wszystko albo nic”, nie oceniaj się surowo i zamień myślenie z „muszę” na „chcę”. Na temat uczenia się i zapamiętywania polecam każdemu książki tj. "Mózg rządzi. Twój niezastąpiony narząd" autorstwa K. Nordengen wyd. Marginesy oraz „Jak działa pamięć" H. Ostby i Y. Ostby wyd. Marginesy. To ciekawe pozycje do przeczytania, które polecam każdemu, jeśli ktoś chciałby dowiedzieć się, jak poprawić pamięć, jak funkcjonuje mózg i jak uczyć się. Wystarczy dowiedzieć się, jak mózg funkcjonuje i jak przetwarza informacje, które uczymy się w procesie nauki. Warto również zmienić swoje podejście z trudne do możliwe do nauczenia się. Jeśli uznamy coś za trudne i nie do nauczenia się, to my tak traktujemy i tracimy motywację do nauki, bo w taki sposób myślimy. Zmieńmy trudne na możliwe do nauczenia się. Jedne rzeczy są łatwe, inne trudniejsze, ale nie oznacza, że nie da się nauczyć. To wszystko zależy od tego, jak my podchodzimy do nauki czegokolwiek i w jaki sposób myślimy. Doceniaj swoje umiejętności, jakie już nabyłeś/aś w procesie uczenia się języka obcego i na tym nie przestawaj.

Bibliografia: [1] Kaja Nordengen, Mózg rządzi. Twój niezastąpiony narząd., Wydawnictwo Marginesy, Warszawa, 2018

Bardzo dziękuję Patrykowi za poświęcony czas i napisanie bardzo interesującego artykułu!